EJComment

โขนไทยได้ขึ้นทะเบียนเป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของยูเนสโกอย่างเป็นทางการ

การนำเสนอโขนไทยเพื่อขึ้นทะเบียนเป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้

เนื่องด้วยทางเพจ มเหนทรบรรพต ได้โพสต์ข้อความเกี่ยวกับการขึ้นทะเบียนโขนไทยเป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ โดยมีเนื้อความในการโพสต์ดังนี้

ประกาศผลอย่างเป็นทางการ โขนไทย ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ (UNESCO)

Thailand: Khon, masked dance drama in Thailand

#อนุสัญญาว่าด้วยการสงวนรักษามรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของมวลมนุษยชาติ

ที่ประชุมประจำปีของคณะกรรมการอนุสัญญาว่าด้วยการสงวนรักษามรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของยูเนสโก (UNESCO) ซึ่งจัดขึ้นที่เมืองพอร์ตหลุยส์ ประเทศมอริเชียส ระหว่างวันที่ 26 พฤศจิกายน-1 ธันวาคม 2561 โดยมีนาย Prithvirajsing Roopun รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศิลปะและวัฒนธรรม มอริเชียส เป็นประธานกรรมการ พร้อมทั้งนาย Audrey Azoulay ผู้อำนวยการยูเนสโกเข้าร่วมในพิธีเปิดการประชุมของคณะกรรมการฯ ซึ่งการประชุมครั้งนี้ประกอบด้วยผู้แทนจาก 24 รัฐภาคีว่าด้วยอนุสัญญาการสงวนรักษามรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ ปี 2003 เข้าร่วมด้วย

วาระในการประชุมครั้งนี้ว่าด้วยการพิจารณาขึ้นทะเบียนมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของมวลมนุษยชาติ ซึ่งหลายประเทศได้ยื่นเสนอต่อองค์การการศึกษา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ เพื่อขอการคุ้มครองว่าด้วยอนุสัญญาคุ้มครองมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของมวลมนุษยชาติ การประชุมครั้งนี้คณะกรรมการจะมีการประชุมพิจารณาคำขอร้องขอการจดทะเบียนคุ้มครองมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้จำนวน 50 รายการ หนึ่งในนั้นคือการเสนอให้โขนไทยเข้าสู่การพิจารณาของยูเนสโก เพื่อบรรจุรายชื่อขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของมนุษยชาติ

วันที่ 29 พฤศจิกายน 2561 เวลาประมาณ 19:30 ตามเวลาในประเทศไทย ที่ประชุมคณะกรรมการอนุสัญญาว่าด้วยการสงวนรักษามรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของยูเนสโก (UNESCO) มีมติเป็นเอกฉันท์ ผลการพิจารณาให้ โขนไทย ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ Thailand: Khon, masked dance drama in Thailand มีผลคุ้มครองนับตั้งแต่บัดนี้เป็นต้นไป

อนึ่ง ลำดับการพิจารณาการขึ้นทะเบียน คณะกรรมการอนุสัญญาว่าด้วยการสงวนรักษามรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของยูเนสโก ได้จัดเรียงจากรายการเร่งด่วน ซึ่งต้องแสดงให้เห็นถึงความเสี่ยงที่จะสูญหาย เช่น กลุ่มผู้สืบทอดน้อยราย มีการถือปฏิบัติน้อยรายหรือจำกัดพื้นที่ในการถือปฏิบัติ เป็นต้น นั่นแสดงว่าโขนไทยที่ยื่นเสนอขอขึ้นนั้น มีกระบวนการบริหารจัดการภายในที่ดี มีการสืบทอด ถ่ายทอดอย่างเป็นระบบ ไม่มีความเสี่ยง จึงไม่เร่งด่วน ซึ่งต่างจากกรณีละครโขนของประเทศกัมพูชาที่ได้รับขึ้นทะเบียนเป็นรายการเร่งด่วนเมื่อวานนั้น เป็นเพราะทางยูเนสโก ได้ลำดับการพิจารณาจากรายการเร่งด่วนมาก่อน แล้วจึงค่อยพิจารณารายการตัวแทน ซึ่งจะเห็นได้ว่ารายการของกัมพูชามีการถือปฏิบัติเพียงเฉพาะพื้นที่ รวมถึงสุ่มเสี่ยงต่อการสูญหายเนื่องจากกำลังขาดผู้สืบทอด จึงต้องเสนอเป็นรายการเร่งด่วน

ทั้งนี้ มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมอันจับต้องไม่ได้ หมายถึงรูปแบบวัฒนธรรมซึ่งมีลักษณะจับต้องไม่ได้ อย่างศิลปะ การเล่าเรื่อง การเต้นรำ หรือประเพณีอื่นๆ ที่ต่างจากวัฒนธรรมซึ่งจับต้องได้อย่างโบราณสถานหรือโบราณวัตถุ โดยโขนเป็นรูปแบบวัฒนธรรมจับต้องไม่ได้รายการแรกที่ประเทศไทยยื่นขอให้ยูเนสโก้รองรับ

โขน เป็นศิลปะการแสดงชั้นสูงของไทยที่มีความสง่างาม อลังการและอ่อนช้อย การแสดงประเภทหนึ่งที่ใช้ท่ารำตามแบบละครใน แตกต่างเพียงท่ารำที่มีการเพิ่มตัวแสดง เปลี่ยนทำนองเพลงที่ใช้ในการดำเนินเรื่องไม่ให้เหมือนกับละคร แสดงเป็นเรื่องราวโดยลำดับก่อนหลังเหมือนละครทุกประการ ซึ่งไม่เรียกการแสดงเหล่านี้ว่าละครแต่เรียกว่าโขนแทน

1 มีประวัติยาวนานตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา
2 จากหลักฐานจดหมายเหตุลาลูแบร์ เอกอัครราชทูตฝรั่งเศสในสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ได้มีการกล่าวถึงการแสดงโขนว่า เป็นการเต้นออกท่าทาง ประกอบกับเสียงซอและเครื่องดนตรีประเภทต่าง ๆ ผู้แสดงจะสวมหน้ากากปิดบังใบหน้าตนเองและถืออาวุธ
3 โขนเป็นจุดศูนย์รวมของศาสตร์และศิลป์หลากหลายแขนงเช่น วรรณกรรม วรรณศิลป์ นาฏศิลป์ คีตศิลป์ หัตถศิลป์
4โดยนำเอาวิธีเล่นและการแต่งตัวบางชนิดมาจากการเล่นชักนาคดึกดำบรรพ์
5 มีท่าทางการต่อสู้ที่โลดโผน ท่ารำ ท่าเต้นเช่น ท่าปฐมในการไหว้ครูของกระบี่กระบอง รวมทั้งการนำศิลปะการพากย์ การเจรจา หน้าพาทย์และเพลงดนตรีเข้ามาประกอบการแสดง
6 ในการแสดงโขน ลักษณะสำคัญอยู่ที่ผู้แสดงต้องสวมหัวโขน ซึ่งเป็นเครื่องสวมครอบหุ้มตั้งแต่ศีรษะถึงคอ เจาะรูสองรูบริเวณดวงตาให้สามารถมองเห็น แสดงอารมณ์ผ่านทางการร่ายรำ สร้างตามลักษณะของตัวละครนั้น ๆ เช่น ตัวยักษ์ ตัวลิง ตัวเทวดา ฯลฯ ตกแต่งด้วยสี ลงรักปิดทอง ประดับกระจก บ้างก็เรียกว่าหน้าโขน

ก่อนหน้านี้รัฐบาลไทยเตรียมจัดเทศกาลโขน รับยูเนสโก UNESCO ขึ้นทะเบียนโขน เป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม ซึ่งจะจัดขึ้นประมาณกลางเดือนธันวาคม 2561 UNESCO ตามที่ประเทศไทยได้เสนอ โขนต่อองค์การยูเนสโกเพื่อพิจารณาขึ้นบัญชีมรดกวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของมวลมนุษยชาติ ในปี 2561 ที่ประชุมจึงได้เห็นชอบโครงการเทศกาลโขน ในฐานะรายการตัวแทนมรดกวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของมวลมนุษยชาติ เพื่อเตรียมความพร้อมรองรับการประกาศขึ้นบัญชีจากยูเนสโก โดยเป็นการดำเนินงานตามพันธกรณีของอนุสัญญาว่าด้วยการสงวนรักษามรดกวัฒนธรรมจับต้องไม่ได้ค.ศ.2003 โดยกำหนดให้มีการจัดแผนงานและกิจกรรมสำหรับเฉลิมฉลอง ในช่วงเดือนธันวาคมนี้ โดยกิจกรรมแบ่งออกเป็น 3 ส่วน ได้แก่

1.กิจกรรมสร้างความภาคภูมิใจด้วยการยกย่องเชิดชูเกียรติให้กับบุคคลองค์กรผู้ทำคุณประโยชน์ต่อวงการโขน

2.การเผยแพร่องค์ความรู้ในรูปแบบต่างๆ เช่น การเสวนา การผลิตสื่อสิ่งพิมพ์ จัดพิมพ์หนังสือองค์ความรู้เกี่ยวกับโขน การผลิตสื่อภาพยนตร์แอนิเมชันรามเกียรติ์ ตอน รามาวตาร นิทรรศการเผยแพร่ความรู้ รวมทั้งการจัดทำคลังข้อมูลโขนในรูปแบบดิจิทัล

3.มหกรรมการแสดงโขน ใน 4 ภูมิภาค และในส่วนกลางที่ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย

#UNESCO #KHON #THAILAND #มรดกโลกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของมวลมนุษยชาติ
#อนุสัญญาว่าด้วยการสงวนรักษามรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของมวลมนุษยชาติ

Photo: R.Rodthim 

เข้าสู่หน้าหลัก >>>ejcomment.com
ไม่อยากพลาดข่าวสารและบทความดีๆ อย่าลืมกดไลค์ด้วยนะจ๊ะ ^^

พูดคุยกับเจ้ เมาท์มอยวงการกีฬาติดตามได้ในเพจนี้นะจ๊ะ